Consolidatie Gasfabriek Maastricht
Aan de Cabergerweg in Maastricht ligt de grootste, in Nederland nog bestaande voormalige Gasfabriek. Het gebouw stamt uit 1912 en heeft in 2005 de status van Rijksmonument verworven.
Het oorspronkelijke gebouw is in 1912 ontworpen als een staalconstructie door de firma Klönne uit Dortmund. In die tijd was de N.V. Industriële Maatschappij F.J. Stulemeijer uit Breda een van de eerste die zich in Nederland bezig hielden met “Het Nieuwe Bouwen” in gewapend beton. O.l.v. hun constructeur ir. Jan Wiebenga hebben zij het ontwerp van Klönne omgewerkt naar gewapend beton. Op basis van de gunstigere prijsstelling en de vermeende betere explosiebestendigheid is uiteindelijk gekozen voor deze bouwwijze in een skelet van gewapend betonnen kolommen, balken, vakwerkliggers en vloeren. Het gerealiseerde ontwerp is dus oorspronkelijk als een staalconstructie bedacht, hetgeen de wat vreemde uitstraling verklaart met o.a. diagonaalverbanden, vakwerkliggers en schoren in gewapend beton.
Tot 1930 is het complex in gebruik geweest als gasfabriek voor de Gemeente Maastricht, waarbij via verhitting van vette steenkolen in ovens tot ca. 1000ºC het aanwezige gas eruit werd gedestilleerd. De van het gas ontdane steenkolen werden als cokes in eerste instantie gebruikt om de eigen ovens mee te stoken en het overschot werd verkocht als brandstof. Om die reden wordt het complex ook wel aangeduid als vml. Cokesfabriek terwijl cokes min of meer een restproduct was. In 1930 is de Gemeente Maastricht overgestapt op de levering van gas door de Staatsmijnen en werd de eigen Gasfabriek gesloten. In 1932 werd het complex in gebruik genomen door de NV Bataafse Rubber Maatschappij, de latere Radium en thans Vredestein. Ook werd een gedeelte door de Gemeente Maastricht verpacht aan Houthandel “De Maas”. Vanaf 1970 vindt er in het gebouw alleen nog opslag plaats en uiteindelijk blijft er geen bestemming meer over en volgt er aan het einde van de zeventiger jaren leegstand. Vanaf dat moment wordt er ook nauwelijks nog onderhoud gepleegd en raakt het gebouw in verval.
Momenteel is de situatie dat het gebouw gedeeltelijk binnen het plangebied van de Ondertunneling A2 valt. Een van de deelprojecten daar bij is het wijzigen van de westelijke op- en afritten van de Noorderbrug. Het tracé van deze nieuwe aanleiding voert door het Noordelijke gebouwdeel van de Vml. Gasfabriek. Inmiddels is door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed toestemming verleend om dit gebouwdeel te slopen. Tevens grijpt de Gemeente Maastricht die gelegenheid aan om het te handhaven gebouwdeel te consolideren. Er wordt naarstig gezocht naar een bestemming voor dit gebouwdeel maar de keuze daarin is nog niet gemaakt. Castermans Engineers verzorgt de constructieadviezen t.b.v. de sloop van het noordelijke gebouwdeel en de consolidatie van de zwaar gehavende betonconstructies van het te handhaven Zuidelijke gebouwdeel. Begin 2015 wordt met de sloop gestart; aansluitend volgt de consolidatie.
